Prevalenca e diabetit në popullsin normale është 2%.

Faktorët që infuencojnë në shfaqjen e retinopatise diabetike janë:
Kohëzgjatja e diabetit
Tek diabetikët me kohëzgjatje më pak se 5 vite prevalenca e RD është 10%
Tek diabetikët me kohëzgjatje më pak se 15 vite prevalenca e RD është 45%
Tek diabetikët me kohëzgjatje më shume se 20 vite prevalenca e RD është 70%
Mosha në momentin e diagnostifikimit
Diagnoza e vënë para moshës 30 vjeqare prevalenca e RD është 3.6%.
Diagnoza e vënë pas moshës 30 vjeqare prevalenca e RD është 1.6%.

FIZIOPATOLOGJIA E RETINOPATISE DIABETIKE

Faza paraklinike e retinopatise diabetike lidhet me mikroangiopatinë që prek kapilaret,arteriet dhe venat me kalibër të vogël dhe karakterizohet nga një trashje e membramës bazale dhe humbje të periciteve që qojnë në rritje të permeabilitretit kapilar.

Progresi i retinopatise diabetike kryhet sipas disa proceseve patologjike të cilat janë të lidhura:

• Fragiliteti dhe hiperpermabiliteti i kapilareve si rezultat i uljes së rezistencës së pareteve të kapilareve krijohen mikroaneurizmat prej të cilave si dhe prej kapilareve të dilatuara rritet permabiliteti për pasoj kemi edemë të retinës dhe eksudate.
• Mikrooclusioni i kapilareve ka si pasoj cfaqjen e zonave retinale ishemike: zhvillimin e AMIR dhe të eksudateve të buta.
• Modifikimi i përbërësve të gjakut:

- Hiperagregabiliteti i trombociteve dhe rritja e % së faktorit VIII shtojnë adesionin e trombociteve në muret e kapilareve
- Shtohet viskoziteti i gjakut nga zvoglimi dhe deformimi i eritrociteve duke favorizuar trombozën e kapilareve
- Rritja e rezistencës së qarkullimit të gjakut nga shtimi i proteinave me peshë molekulare të lartë (fibrinogjeni, alfa 2 makroglobulina)
- Rritja e hemoglobinës së glukozuar (HbA1C) qon në hipoksi (hipoteza e aldolazo-reduktazës).

• Ndryshimet metabolike qelizore

• Zhvillimi i neovazave - formimi i neovazave është rezultat nga njëra anë i ndryshimeve morfologjike të qelizave endoteliale dhe struktures së membramës bazale si dhe nga ana tjetër i proliferimit dhe migrimit të qelizave endoteliale. Krijimi i neovazave nxitet nga faktorët e rritjes si bFGF (basic fibroblast grouth factor) dhe IGF1 (insulin like growth factor 1).

DIAGNOSTIKIMI I RETINOPATISE DIABETIKE

• Kontrolli themelor oftalmologjik (përcaktimi i qartësisë së të parit, matja e tensionit të syrit, kontrolle të pjesëve të parme të syve me mikroskop – biomikroskopi)
• Kontroll i fundit të syrit të irisit të gjerë (oftalmoskopi indirekte)
• Aniografi fluoreshente (AF) me injektim të materialit për kontrast në venë (ngjyrë-fluoreshente) dhe me kamerë speciale për fundin e syrit (fundos kamera), vizualizohen dhe fotografohen ndryshimet patologjike të rrjetëzës dhe enëve të gjakut në fundin e syrit.
• Tomografia optike koherente (ОCT - Optical Coherence Tomography) – metodë jonvanzive, pa kontakt, pa rrezik e cila na jep vizualizim të shtresave të rrjetëzës dhe është e lehtë për t’u aplikuar dhe për të ndjekur ndryshimet e qendrës së të parit (makulës) para dhe pas terapisë, si dhe ndryshimet në pjesët e tjera të rrjetëzës.
• Ekografia (B scan) – metodë joinvanzive, e cila është e obligueshme tek pacientët të cilët kanë mediume të padukshme të syrit (katarakt apo gjakderdhje në sy). Me këtë lloj kontrolli përcaktohet a ekziston përveç kataraktit ndonjë shkak tjetër për humbjen e shikimit (gjakderdhje, shkëputje e rrjetëzës, tumor e të tjera).

KLASIFIKIMI I RETINOPATISE DIABETIKE

Retinopatia diabetike manifestohet në dy forma, në formë joproliferale dhe proliferale. Gjatë përparimit të procesit tek e para në një moment mund të kalohet në formën e dytë.

• RETINOPATIA DIABETIKE JOPROLIFERATIVE
• RETINOPATIA DIABETIKE PROLIFERATIVE
  

TERAPIA E RETINOPATISE DIABETIKE Trajtimi i retinopatisë diabetike varet nga forma e sëmundjes dhe shkalla e progresimit te saj. 

• Terapia me laser (fotokoagulimi panterinal)

Fotokoagulimi panretinal nënkupton intervenim me laser-argo me të cilin kryhet koagulim i retinës periferike per te mbrojtur pjesen qendrore te saj (makula dhe nervi i syrit). Në rastet ku ka furnizim të pamjaftueshëm me gjak të retinës (si tek retinopatia diabetike, mbyllja e enës venore të gjakut, inflamacionit –vaskulite) nëse nuk trajtohen me laser, është e mundur të çojë në komplikime më serioze (gjakderdhje, shkëputje e rrjetëzës) për të cilat mandej nevojitet operacion.

Është e rëndësishme të dihet se laseri nuk do të përmirësojë qartësinë e shikimit, se pas laserit ajo mundet madje edhe të zvogëlohet. Qëllimi është të ndalohet progresioni, të ruhet qartësia momentale e të parit dhe të parandalohen komplikimet më të vështira. Gjithashtu, laseri jo gjithmonë e pengon shfaqjen e komplikimeve, por ato pas laserit shfaqen më rrallë dhe e përmirëson kalimin e operacionit, nëse ai është i nevojshëm.

Intervenimi është pa dhimbje dhe kryhet me anestezi me pika me ndihmë të thjerrëzës kontakt, pacienti është në pozicion ulur, në kushte ambulatore. Nëse është e nevojshme të kapet e gjithë retina, laseri bëhet në disa seanca (2-3, rrallë më tepër), në largësi prej disa javësh njëra nga tjetra.

• Aplikim i medikamenteve në sy (anti-VEGF)

Në rastet ku ka formim të enëve të reja të gjakut në retinë, prej të cilave lehtë ndodh gjakderdhje dhe mbledhje e lëngjeve (edemë) në retinë dhe sidomos në makul, zbatohet terapia me anti-VEGF i cili e pengon rritjen e enëve të reja të gjakut në retinë. Në këtë mënyrë ndihmohet në mirëmbajtjen e shikimit qendror dhe shtyrjen e shfaqjes së komplikimeve të tjera. Aplikimi i tij është pa dhimbje dhe kryhet në kushte sterile dhe sipas nevojës, me më tepër injeksione në intervale të caktuara kohore.

• Mjekim operativ (vitrektomia) 

Vitrektomia është një prej procedurave më të komplikuara mikrokirurgjike të cilat përdoren në oftalmologji. Ajo është terapia e vetme për shumë sëmundje të pjesës së pasme të syrit – ablacion (shkolitje) i retinës, retinopati proliferative diabetike, gjakderdhje në trupin e qelqtë, trauma te renda te syrit, inflamacione të rënda e të tjera. Përfshin përdorimin e gjeneratës së fundit të sistemeve operuese për pjesën e pasme të syrit – teknikë mikroincizuese, endolaser, me zbatim të vajit silikon apo gazit ekspanzues. Këto operacione zakonisht kryhen me anestezi lokale, sipas parimeve të kirurgjisë njëditore.